Mafya nedir? Mafya denildiğinde neden Sicilya akla gelir? Günümüzdeki mafya kavramı gerçek mafya kavramı ile ne kadar alakalıdır? Mafya zenginden alıp fakire vermek, herkesten zorla alıp keyfini sürmek, insanları korkutarak çıkara uygun iş yaptırmak ve geleni geçeni haraca bağlamak mıdır? Peki ya gerçek mafya kavramı?
Günümüzde dilimize mafya olarak girmiş olan kavram ve oluşum Sicilya kökenlidir. İlk kez Sicilya’da duyulmuş, uygulanmış ve mafya kavramı buradan tüm dünyaya yayılmıştır. Tabii bariz farklılıklarla. Sicilya’da bir nevi özgürlük başkaldırışı demektir mafya. Sicilya halkı yüzyıllar boyu sürekli ezilmiş ve acı çekmiş bir halktı.
“Mafya”, Arapça’da, sığınak anlamına gelir ve Sicilya diline, Müslümanlar ülkeyi onuncu yüzyılda yönetirken geçmiştir. Sicilya halkı, tarih boyunca Romalılar, Papalık, Normanlar, Fransızlar, Almanlar ve İspanyollar tarafından acımasızca baskı altında tutuldu. Hükümetleri, yoksul çalışan sınıfı köleleştirdi, emeklerini sömürdü, kadınlarına tecavüz etti, liderlerini öldürdü. Zenginler bile talan ve zalimlikten kurtulamadı. Katolik kilisesinin İspanyol Engizisyonu, muhalif oldukları gerekçesiyle mallarına el koydu. Ve bu yüzden “mafya”, öç alanların gizli topluluğu olarak yayıldı. Kraliyet mahkemeleri, bir çiftçinin karısına tecavüz eden Norman soylusunu cezalandırmayınca, köylüler çetesi onu öldürdü. Polis şefi, küçük bir hırsıza çok ağır bir şekilde işkence edince polis şefi de öldürüldü. Nispeten güçlü iradeli köylüler ve yoksullar, halkı savunan organize bir örgüt kurdular. Ve gerçekte, ikinci ve daha güçlü bir hükümet oluşturdular. Öyle ki, artık düzeltilecek bir hata olduğunda insanlar, resmi polise değil, probleme arabuluculuk eden yerel mafya liderlerine giderlerdi.
Bir Sicilyalının işleyebileceği en büyük suç, yetkili makamlara, mafya tarafından yapılan herhangi bir şeyle ilgili herhangi bir bilgi vermekti. Sessiz kalırlardı. Ve bu sessizlik omerta olarak adlandırıldı. Yüzyıllar boyunca süren uygulama, kişinin kendisine karşı işlenen bir suç hakkında bile polise bilgi vermemesine kadar genişledi. Halkla, varolan hükümetin yasa uygulayıcıları arasındaki bütün bağlar kesildi, öyle ki küçük çocuklara dahi yabancı birine, köye giden en basit yolu ya da birinin evini bile söylememesi öğretildi.
Mafyanın Sicilya’yı yönettiği yüzyıllar boyunca huzur öylesine belirsiz ve görünmezdi ki yöneticiler, gücünün boyutunu asla anlayamadı. II. Dünya Savaşı’na kadar, “Mafya” kelimesi, Sicilya adasında asla telaffuz edilmedi.
Mafya için en büyük felaketlerden biri Mussolini iktidarıydı. Mussolini, iktidarının birkaç yılından sonra, gözlerini Sicilya ve Mafya’ya dikti. Bir nevi toprak ağaları gibi olan Mafya’nın kendi iktidarı için büyük bir tehdit olduğunu, ülkenin bir kısmını kontrol ettiğini gözlemlemiş, tarih boyunca Mafya’nın yönetime karşı komplolar kurduğunu anlamıştı. Bunun üzerine diktatörlükten önce ölüm cezası yokken, Mafya’nın varlığı nedeniyle bu ceza uygulanmaya, Mafya liderleri öldürülmeye, adadan sürülmeye ve yalıtılmaya başlandı. Bu uğurda binlerce suçsuz insan öldürüldü.
II. Dünya Savaşı başlayınca Mussolini ister istemez gözünü Sicilya’dan ayırmak zorunda kaldı. 1943 Temmuz’unda Amerikan ordusu Sicilya’yı istila ettiğinde, Mussolini’nin kendilerine çektirdiği acıları unutmayan Sicilyalılar ve Mafya oluşumu Mussolini’yi devirmek için ellerinden gelen yardımı esirgemediler Amerikan ordusundan. El ele Mussolini birliklerinin içine ateşi attılar ve üstesinden geldiler.
Belli bir dönem sonra Amerikan birlikleri de bu oluşumun İtalya’nın demokratik sürecine olumsuz etkilerde bulunabileceğini fark etmişti. Sicilyalıların Amerika’ya göç ederek bir dönem Amerika’da ayrı bir egemenlik kurmaları da unutulmamalı.
Günümüzde dilimize mafya olarak girmiş olan kavram ve oluşum Sicilya kökenlidir. İlk kez Sicilya’da duyulmuş, uygulanmış ve mafya kavramı buradan tüm dünyaya yayılmıştır. Tabii bariz farklılıklarla. Sicilya’da bir nevi özgürlük başkaldırışı demektir mafya. Sicilya halkı yüzyıllar boyu sürekli ezilmiş ve acı çekmiş bir halktı.
“Mafya”, Arapça’da, sığınak anlamına gelir ve Sicilya diline, Müslümanlar ülkeyi onuncu yüzyılda yönetirken geçmiştir. Sicilya halkı, tarih boyunca Romalılar, Papalık, Normanlar, Fransızlar, Almanlar ve İspanyollar tarafından acımasızca baskı altında tutuldu. Hükümetleri, yoksul çalışan sınıfı köleleştirdi, emeklerini sömürdü, kadınlarına tecavüz etti, liderlerini öldürdü. Zenginler bile talan ve zalimlikten kurtulamadı. Katolik kilisesinin İspanyol Engizisyonu, muhalif oldukları gerekçesiyle mallarına el koydu. Ve bu yüzden “mafya”, öç alanların gizli topluluğu olarak yayıldı. Kraliyet mahkemeleri, bir çiftçinin karısına tecavüz eden Norman soylusunu cezalandırmayınca, köylüler çetesi onu öldürdü. Polis şefi, küçük bir hırsıza çok ağır bir şekilde işkence edince polis şefi de öldürüldü. Nispeten güçlü iradeli köylüler ve yoksullar, halkı savunan organize bir örgüt kurdular. Ve gerçekte, ikinci ve daha güçlü bir hükümet oluşturdular. Öyle ki, artık düzeltilecek bir hata olduğunda insanlar, resmi polise değil, probleme arabuluculuk eden yerel mafya liderlerine giderlerdi.
Bir Sicilyalının işleyebileceği en büyük suç, yetkili makamlara, mafya tarafından yapılan herhangi bir şeyle ilgili herhangi bir bilgi vermekti. Sessiz kalırlardı. Ve bu sessizlik omerta olarak adlandırıldı. Yüzyıllar boyunca süren uygulama, kişinin kendisine karşı işlenen bir suç hakkında bile polise bilgi vermemesine kadar genişledi. Halkla, varolan hükümetin yasa uygulayıcıları arasındaki bütün bağlar kesildi, öyle ki küçük çocuklara dahi yabancı birine, köye giden en basit yolu ya da birinin evini bile söylememesi öğretildi.
Mafyanın Sicilya’yı yönettiği yüzyıllar boyunca huzur öylesine belirsiz ve görünmezdi ki yöneticiler, gücünün boyutunu asla anlayamadı. II. Dünya Savaşı’na kadar, “Mafya” kelimesi, Sicilya adasında asla telaffuz edilmedi.
Mafya için en büyük felaketlerden biri Mussolini iktidarıydı. Mussolini, iktidarının birkaç yılından sonra, gözlerini Sicilya ve Mafya’ya dikti. Bir nevi toprak ağaları gibi olan Mafya’nın kendi iktidarı için büyük bir tehdit olduğunu, ülkenin bir kısmını kontrol ettiğini gözlemlemiş, tarih boyunca Mafya’nın yönetime karşı komplolar kurduğunu anlamıştı. Bunun üzerine diktatörlükten önce ölüm cezası yokken, Mafya’nın varlığı nedeniyle bu ceza uygulanmaya, Mafya liderleri öldürülmeye, adadan sürülmeye ve yalıtılmaya başlandı. Bu uğurda binlerce suçsuz insan öldürüldü.
II. Dünya Savaşı başlayınca Mussolini ister istemez gözünü Sicilya’dan ayırmak zorunda kaldı. 1943 Temmuz’unda Amerikan ordusu Sicilya’yı istila ettiğinde, Mussolini’nin kendilerine çektirdiği acıları unutmayan Sicilyalılar ve Mafya oluşumu Mussolini’yi devirmek için ellerinden gelen yardımı esirgemediler Amerikan ordusundan. El ele Mussolini birliklerinin içine ateşi attılar ve üstesinden geldiler.
Belli bir dönem sonra Amerikan birlikleri de bu oluşumun İtalya’nın demokratik sürecine olumsuz etkilerde bulunabileceğini fark etmişti. Sicilyalıların Amerika’ya göç ederek bir dönem Amerika’da ayrı bir egemenlik kurmaları da unutulmamalı.
5 yorum:
Aslı Mafia olan kelime aslında bir kısaltmadır Atilla Abi.
M. Morte
A. alla
F. Franca
I. Italia
A. Anelia
yani: 'Zalim Fransızlar'a ölüm, yaşasın İtalya'
cünlesinin yada zihniyetinin kısaltmasıdır. Belki Arapça'da da bu kelimenin kullanılması hoş bir tesadüf olmuş olabilir ama benim gizli örgütlerle okuduğum bir kitapta böyleydi tam meali.
Bu kelime 10. yüzyıldan beri var Sicilya'da. Arapça kökenli kelime olduğu kesinlikle doğru. Ta o zamanlardan beri kullanılan bir kelime. Halbuki bundan yüzyıllar önce İtalya diye bir ülke yoktu kısaltmalardan yola çıktığımız. Misal Roma vardı. :) O kısaltma muhtemelen İtalya kurulduktan sonra uyarlandı ve çok yakın dönemdir. Ama mafya kelamı 10. yüzyıldan beri var olunca ve böyle bir kurum yüzyıllardır olunca bahsettiğin kısaltma gerçeği değiştirmez.
Dediğim gibi Abi Arapça'da öyle bir kelimenin olması hoş bir süpriz ama bizim bildiğimiz anlamdaki Mafya teriminin çıkış noktası benim bahsettiğim olaydan ileri geliyor :D
Israrcıyım bu konuda bak ona göre ha :D:D
:D
Ben de diyorum ki benim bahsettiğim mafya kavramı yüzyıllar önceki kavram, şimdiki mafya kavramı değil. :) Sen bizim, onun, dünyanın bildiği mafia'dan bahsediyorsun. Yazı ise mafya denen şeyin köken olarak nereden geldiğini, ilk olarak nerede çıktığını, hangi manada olduğunu ve oluşumun asıl iç yüzünü anlatıyor. Günümüz mafia'sı ile kel alaka bir oluşumdu yani. Benim özellikle anlatmak istediğim de buydu.
Yüzyıllar önce İtalya diye bir ülke yoktu. İsmi İtalya değildi. Bilumum Roma falan vs idi. İtalya diye bir devlet yokken bile mafya denen bir tabir vardı. Kastettiğim buydu. İtalya diye bir ülke yokken mafya denen bir oluşum varken ilgili kısaltmalar nasıl İtalya'yı içerebilirdi?
Mario Puzo da mafya kelimesinin Arapça'dan geldiğini ve sığınak anlamına geldiğini söylüyor ki adam Sicilya ve mafya tarihinin piri. :))))
mafya denince de nedense hep italyan mafyaları gelir akla. birşey marka olmasın zaten :) sicilya bu işin anavatanı gibi birşey.
Yorum Gönder